wat is OSAS?

uitleg

OSAS (obstructief slaap apneu syndroom) is een ziektebeeld waarbij er in hoge mate sprake is van slaapapneus. Slaapapneu betekent letterlijk een ademstop gedurende de slaap.

We spreken van een ademstop (apneu) indien er langer dan 10 seconden geen adem wordt gehaald. Er is sprake van slaap apneu syndroom (OSAS) indien er tijdens de slaap 5 of meer apneus zijn, er overdag klachten van vermoeidheid zijn en er geen andere oorzaak voor die vermoeidheid is.

OSAS

Welke symptomen horen bij OSAS?

symptomen

Als de ademstops regelmatig optreden, kan dit leiden tot een onderbroken nacht, minder uitgeslapen gevoel, slaperigheid en futloos gevoel overdag. In matige tot ernstigere vormen van OSAS zijn relaties beschreven met hart- en vaatproblematiek, hypertensie en ontregeling van Diabetes MellitusOok concentratieproblemen, vergeetachtigheid en humeurigheden behoren tot bekende verschijnselen van OSAS.

Hoe wordt slaapapneu vastgesteld?

Het belangrijkste deel van de diagnose slaapapneu betreft het slaaponderzoek (polysomnografie (PG/PSG)). Het onderzoek wat u van ons mee krijgt heet Watchpat. Dit is een onderzoek die in de thuissituatie wordt verricht. U slaapt tijdens dit onderzoek met meetapparatuur, aangesloten aan pols, borst en vinger in uw eigen bed. Dit onderzoek is niet pijnlijk en niet belastend. Naast de ademhaling wordt ook de zuurstofmeting in het bloed verricht, bloeddruk gemeten en de bewegelijkheid gedurende de slaap. Ook kan in sommige gevallen de activiteit van de hersenen gedurende de slaap gemeten worden, en zo gekeken worden naar de verschillende fases en dieptes van de slaap, en dus ook hoe vaak iemand gewekt wordt door het stokken van de ademhaling (apneu).

Er worden diverse stadia van OSAS vastgesteld
  • 0-5 ademstops per uur: geen OSAS.
  • 5-15 ademstops per uur: licht OSAS.
  • 15-30 ademstops per uur: matig ernstig OSAS.
  • Meer dan 30 ademstops per uur: ernstig OSAS.
OSAS

wat is de oorzaak van osas?

oorzaak

  • Rugligging tijdens de slaap; hierdoor zakken het zachte gehemelte, de huig en de tong naar achteren.
  • Een van nature lang en slap zacht gehemelte en huig.
  • Verslapping van de spieren van het zachte gehemelte, de huig en de tong door oververmoeidheid en door ouder worden.
  • Ook alcohol, nicotine en bepaalde medicijnen (slaapmiddelen, kalmerende middelen) verminderen de spierspanning waardoor deze verslappen.
  • Voortdurende irritatie van de keel door oprispingen en opkomend maagzuur, maar ook roken kan de slijmvliezen van de keelholte verdikken en de doorgang nauwer maken.
  • Overgewicht. Hierbij worden ook de wanden van de keelholte dikker.
  • Vergrote keel- en/of neusamandel. Dit komt vooral bij kinderen voor.
  • Een verstopte neus door zwelling van het neusslijmvlies (bij verkoudheid en allergie), door poliepen in de neus (poliposis nasi) of door scheefstand van het neustussenschot (septumdeviatie). 

Wat te doen tegen osas?

oplossing

Als er sprake is van overgewicht, is het verstandig om af te vallen. Vaak nemen de ademstops hierdoor af.

  • Drink geen alcohol.
  • Gebruik géén slaapmiddelen. 
  • Als u op de rug slaapt, wordt snurken vaak erger. 
  • Stop met roken. Uw huisarts kan u hierbij helpen.
  • Bij een verstopte neus kunt u neusdruppels of een neusspray proberen. 
  • Houd er rekening mee dat u overdag slaperig kunt zijn en daardoor minder alert bent. Vooral in het verkeer en bij het bedienen van zware machines kan dat gevaarlijk zijn. Neem contact op met uw bedrijfsarts om dit te bespreken. 

Vaak helpen bovenstaande maatregelen onvoldoende en is het verstandig een behandeling te starten.

Welk medicijn helpt bij osas?

medicijn

In principe is er geen medicijn tegen OSAS. Wel zijn er een aantal medicijnen (zoals rustgevende medicatie, antidepressiva, en slaapmedicatie) die invloed hebben op de slaap en zo dus ook OSAS kunnen verergeren.

Welke mogelijke behandelingen bij apneus?

behandelingen

Afhankelijk van het aantal ademstops zijn er grofweg 4 behandelmethoden:

CPAP (continuous Positive Airway Pressure)

Voor personen met zeer frequent optredende ademstops is vaak de beste methode “nasale CPAP” (via de neus toegediende Continue Positieve luchtweg druk. Hierbij wordt een neusmasker gedragen dat met een slang verbonden is aan een apparaat die de omgevingslucht (dus geen pure zuurstof zoals vaak wordt gedacht) met overdruk in de neus en keel drukt, zowel tijdens het in- als tijdens het uitademen. Hierdoor wordt voorkomen dat de wanden van de keelholte samen kunnen vallen. Er treden dan veel minder ademstilstanden op en ook het snurken is meestal verdwenen.

Het slapen mat CPAP vraagt, zeker in het begin, gewenning en tijd.  Ondanks vele andere methodes om slaapapneu te behandelen is deze manier nog altijd het meest effectief. 

MRA (Mandibulair Repositie Apparaat)

Voor lichte en matig ernstige OSAS (5-30 ademstops per uur) is een MRA een goede optie van behandeling.

Een MRA, een door een tandarts op maat aangemeten beugel op boven- en ondergebit, is effectief voor de behandeling van OSAS omdat het op bijna alle niveaus waar het snurken zou kunnen ontstaan, de obstructie wordt opgeheven. 

De MRA zorgt ervoor dat tijdens het slapen de onderkaak niet naar voren komt en zodanig de obstructie van de luchtweg opheft. 

MRA (mandibulair Repositie Apparaat)
SPT (Slaap Positie Trainer)

Een derde methode is het gebruik van positietherapie middels de Slaap Positie Trainer  voor patiënten met een licht tot matig ernstig slaapapneu. Tweederde van de OSAS-patiënten lijdt aan zogenaamd positieafhankelijk OSAS waarbij in rugligging 2 keer zo veel ademstops optreden in vergelijking met andere houdingen. Deze behandeling bestaat uit het ’s nachts dragen van een band om de middel met op het borstbeen een klein plat apparaatje dat uw lichaamshouding registreert en afhankelijk van uw houding daarin een corrigerende trilling aanbrengt, zodat u niet meer op uw rug slaapt.

Operatieve oplossingen voor OSAS


Uvulo-palato-pharyngo-plastiek (UPPP)

Bij een UPPP wordt het grootste deel van de huig verwijderd en worden ook aan de zijkant in de keel hechtingen geplaatst om het zachte gehemelte strakker te maken. Als er nog keelamandelen aanwezig zijn, worden deze ook weggehaald en worden de amandelnissen gehecht om ook weer meer stevigheid te verkrijgen.

Barbed reposition pharyngoplastiek (BRP)

Bij deze operatie wordt middels een speciale oplosbare hechtdraad het zachte gehemelte strakker gemaakt. In principe wordt de huig niet behandeld. Als u nog keelamandelen heeft worden deze gelijktijdig weggehaald en worden de amandelnissen gehecht om ook weer meer stevigheid te verkrijgen.

OSAS

Slaap apneu bij Kinderen

Ook bij kinderen kan slaapapneu voorkomen. Steeds vaker zien we bezorgde ouders ons vragen of er sprake is van slaapapneu bij hun kind.  In principe is er al sprake van slaapapneu bij kinderen indien er 1 ademstilstand van meer dan 10 seconden per uur is. In tegenstelling tot bij volwassenen, zullen we bij kinderen minder snel een slaaponderzoekverrichten, maar meer vanuit het verhaal van de ouders en het onderzoek van het kind, uiteindelijk de diagnose stellen. Vaak is de oorzaak gelegen in vergrote neus- en keelamandelen. Na verwijdering hiervan zien je de ademstops veelal verdwijnen en valt op dat meeste kinderen veel energieker worden.

Wanneer contact opnemen?

contact

Om meerdere redenen kan het zinvol zijn om voor je slaapapneu klachten de KNO-arts te bezoeken; Allereerst is door goed onderzoek en behandeling de klacht van vermoeidheid en een slechte slaap te verhelpen, maar voorkom je in sommige gevallen ook optreden van andere ziektes zoals hart en longproblemen, hoge bloeddruk en suikerziekte.

Meer informatie

Klik op onderstaande links voor meer informatie

Informatie van de Nederlandse vereniging voor KNO-heelkunde

Snurken en slaap-apeu

Richtlijnen

Richtlijn snurken en OSAS
Richtlijn OSAS bij kinderen
Richtlijn OSAS en werk

Patientenvereniging

Apneu vereniging

Deze informatie voor patiënten is met de grootste zorg samengesteld. Het betreft algemene informatie. Aan deze informatie kunnen geen rechten worden ontleend. © KNO Medisch Centrum / www.knomc.nl