wat ZIJN ONTSTOKEN AMANDELEN?

uitleg

De keelamandelen zijn een soort lymfkieren die zich achter in de keel bevinden. Doordat ze wat onregelmatig zijn, kunnen bacteriën of virussen zich hierin ophopen en kunnen ze ontstoken raken. Vaak is er dan sprake van koorts en heftige keelpijn die ruim een week aanhoudt. Ontstoken amandelen kunnen flink opzwellen, waarbij ook de lymfklieren in de hals opgezet kunnen zijn. Van een amandelontsteking kun je goed ziek zijn.

ontstoken amandelen

Welke symptomen horen bij keelontsteking?

symptomen

Een amandelontsteking van de keel begint meestal met forse keelpijn en een sterk roodgekleurde keel. Soms is de keelpijn alleen aanwezig bij het slikken. De keelamandelen kunnen opgezwollen raken en er kunnen witte puntjes (puskopjes) op de amandelen te zien zijn.

Er kunnen ook andere klachten ontstaan, zoals:

Soms breidt de keelamandelontsteking zich uit tot in het omliggende weefsel waarbij zich pus kan ophopen en een abces in de keel kan ontstaan (peritonsillair abces). Hierbij kan de mond heel moeilijk geopend worden, is er vaak hoge koorts, gaat het slikken nauwelijks en is er sprake van veel slijmvorming. Bij verdenking op een peritonsillair abces moet iemand met spoed doorverwezen worden naar een KNO-arts om het abces te laten ontlasten.

wat is de oorzaak van ONTSTOKEN KEELAMANDELEN?

oorzaak

Onregelmatige keelamandelen

Keelamandelen zijn een soort lymfkieren die zich achter in de keel bevinden. Doordat ze wat onregelmatig zijn, kunnen bacteriën of virussen zich hierin ophopen en kunnen ze ontstoken raken. Soms kunnen de keelamandelen een bron van infectie worden, doordat bacteriën, virussen en etensresten zich terugkerend ophopen in de amandelen. Dan is er meerdere keren per jaar sprake van ontstoken keelamandelen. 

Ziekte van Pfeiffer

De ziekte van Pfeiffer is een besmettelijke ziekte die wordt veroorzaakt door het Epstein Barr virus. Het virus is erg besmettelijk. De klachten die hierbij ontstaan hangen sterk af van de leeftijd en zijn onder andere koorts, huiduitslag, keelontsteking, forse opgezette halsklieren en vermoeidheid. De meeste mensen hebben voor hun twintigste jaar een infectie met het virus doorgemaakt, in veel gevallen onopgemerkt. 

Chronische amandelontsteking

De keelamandelen kunnen ook chronisch ontstoken raken. Bij een chronische keelontsteking kunnen de volgende klachten optreden:

  • Regelmatig periodes van lichte keelpijn, vermoeidheid, matige eetlust
  • slechte adem (foetor ex ore) of snurken.

Ook kan er sprake zijn van amandelsteentjes: vieze propjes bestaand uit etensresten en bacteriën die zich in de amandelen ophopen en na verloop van tijd loskomen in de mond.

Ontstoken amandelen bij kinderen

Vooral bij kinderen komen ontstoken keelamandelen veel voor. Bij jonge kinderen is het immuunsysteem nog niet helemaal goed ontwikkeld. Daardoor maken ze vaker bovenste luchtweginfecties door. Ook omdat ze op de crèche of het kinderdagverblijf vaker in contact komen met verkouden kinderen. 

Ook de keelamandelen kunnen bij zo’n bovenste luchtweginfectie ontstoken raken. De eerste 3 levensjaren dragen de keelamandelen ook actief bij aan het ontwikkelen van de weerstand. Daarna hebben keelamandelen geen bijzondere functie meer. Mochten er daarna bovenmatig veel keelontstekingen blijven bestaan (7 à 8 amandelontstekingen per jaar), dan is het verstandig de keelamandelen te laten verwijderen. 

Daarnaast kunnen de keelamandelen dusdanig opzwellen dat er ‘s nachts sprake is van een stokkende ademhaling. Dit is ook een reden om de keelamandelen te verwijderen.

Als er gedurende meerdere achtereenvolgende jaren meer dan 3 à 4 amandelontstekingen bestaan, kan dit ook een reden zijn om de keelamandelen te verwijderen.

Kijk voor meer informatie op: knippen van de keelamandelen bij kinderen. 

Wat te doen tegen ONTSTOKEN AMANDELEN?

oplossing

Een keelamandelontsteking heeft meestal geen behandeling nodig. De klachten gaan vaak vanzelf binnen 10 dagen over. 

Wel is het mogelijk de pijnklachten van een keelontsteking te verzachten:
  • Drink regelmatig.
  • Neem vooral koude dranken of ijsjes.
  • Vermijd alcohol, pittig eten of koolzuurhoudende dranken.
  • Rook niet. 
  • Zuigen op een zuurtje of dropje kan de klachten van een keelontsteking verlichten.
  • Neem wat rust en belast de stem niet teveel.
  • Neem bij heftige pijn een pijnstiller. Bij voorkeur paracetamol.
meer informatie over het kno medisch cenum

Welk medicijn bij keelontsteking?

medicijn

Pijnstillers

Paracetamol is een goede pijnstiller tegen een amandelontsteking. Gezonde volwassenen kunnen 4 maal per dag 1000mg innemen. Als de pijn onvoldoende verdwijnt, is het verstandig om contact op te nemen met de huisarts voor aanvullende pijnstillers.

Antibiotica 

Antibiotica helpen bij een keelamandelontsteking vaak niet veel. Antibiotica hebben vaak ook bijwerkingen. Ze worden daarom niet vaak voorgeschreven. Als er sprake is van hoge koorts en een hoge mate van ziekzijn (algehele malaise), kan uw arts er toch voor kiezen om te starten met een antibioticakuur. De keelontsteking zelf zal er meestal niet sneller van verdwijnen.

Welke mogelijke behandelingen HELPEN bij ONTSTOKEN AMANDELEN?

behandelingen

Een keelamandelontsteking (tonsillitis) heeft meestal geen behandeling nodig. De klachten gaan vaak vanzelf binnen 10 dagen over. Als juist de keelamandelen regelmatig ontsteken, kunnen die een bron van infectie worden, doordat bacteriën, virussen en etensresten zich terugkerend ophopen in de amandelen. Als er veel klachten zijn ten tijde van een ontstoken amandelen of als er te vaak medicijnen moeten worden gebruikt, kan het verstandig zijn om de amandelen laten verwijderen.

Zie hiervoor de informatie over verwijderen van de keelamandelen.

Bekijk alle behandelingen

Wanneer contact opnemen MET EEN KNO-ARTS?

contact

Als de keelpijn niet binnen een week overgaat, juist alsmaar erger wordt of als je je echt heel erg ziek voelt, is het verstandig contact op te nemen met de huisarts. Die kan dan beoordelen of het verstandig is, om langs de KNO-arts te gaan.

Als de amandelontstekingen regelmatig terugkeert, kan het ook zinvol zijn om naar de KNO-arts te gaan. Die kan dan beoordelen of er een reden is om de keelamandelen operatief te verwijderen.

afspraak maken

Meer informatie

Klik op onderstaande links voor meer informatie

Nederlandse vereninging voor KNO-heelkunde

Brok in de keel
Stemproblemen bij volwassenen

Richtlijn

Ziekten van adenoid en tonsillen

Thuisarts

Keelpijn

Deze informatie voor patiënten is met de grootste zorg samengesteld. Het betreft algemene informatie. Aan deze informatie kunnen geen rechten worden ontleend. © KNO Medisch Centrum / www.knomc.nl