wat is hyperventilatie?

uitleg

Hyperventilatie kenmerkt zich doordat iemand meer ademt dan nodig is. We ademen zuurstof (O2) in en koolzuurgas (CO2) uit. Hierbij past de ademhaling zich automatisch aan bij wat we doen: een rustige ademhaling in rust en tijdens de slaap, en een snelle en diepere ademhaling bij inspanning. Het lichaam maakt in sommige situaties toch stresshormonen aan, zoals adrenaline. Dit kan door angst of stress ontstaan. Je gaat automatisch sneller ademhalen en je hart gaat sneller kloppen. Het kan dus zo zijn dat je gewoon in een stoel zit, maar toch ademt alsof je flink aan het hardlopen bent. 

Welke symptomen horen bij hyperventilatie?

symptomen

Hyperventilatie kan in aanvallen optreden die gepaard kunnen gaan met één of meer van de volgende symptomen:
  • ademnood en angst
  • hartkloppingen
  • pijn op de borst
  • tintelingen in handen en voeten
  • duizeligheid
  • de angst om flauw te vallen
  • wazig zien
  • verlies van contact met de omgeving
  • stijfheid rond de mond
  • hoofdpijn
  • misselijkheid
  • vermoeidheid. 

Deze symptomen treden niet altijd allemaal tegelijk op. Na een aanval van hyperventilatie kan er angst ontstaan voor een nieuwe aanval en die angst kan weer hyperventilatie in de hand werken. Zo ontstaat een vicieuze cirkel.

Hyperventilatie is meestal een chronische aandoening. Dit wil zeggen dat je gedurende een lange tijd, zonder dat je je daar bewust van bent, te snel en te oppervlakkig ademt. 

Hoe wordt de diagnose hyperventilatie gesteld?

Om een goede diagnose te kunnen stellen is vooral de aard van de klachten belangrijk. De diagnose wordt gesteld door een combinatie van een vragenlijst, klachtenherkenning en een hyperventilatie provocatie onderzoek. Hierbij zal de arts je verschillende vragen stellen en een lichamelijk onderzoek uitvoeren. Wanneer er geen lichamelijke oorzaak voor de klachten wordt gevonden en een versnelde ademhaling aantoonbaar of aannemelijk is, leidt dit tot het stellen van de diagnose hyperventilatie.

wat is de oorzaak van hyperventilatie?

oorzaak

We ademen zuurstof (O2) in en koolzuurgas (CO2) uit. Hierbij past de ademhaling zich automatisch aan bij wat we doen: een rustige ademhaling in rust en tijdens de slaap, en een snelle en diepere ademhaling bij inspanning. Bij hyperventilatie ga je sneller ademen zonder dat het lichaam daar behoefte aan heeft. Daardoor adem je teveel koolzuur uit. Het lichaam wil de concentratie van koolzuur in het bloed zoveel mogelijk constant houden. De bloedvaten in de hersenen trekken samen en de prikkeling van ons sympathische zenuwstelsel veroorzaakt symptomen als duizeligheid, tintelingen, wazig zien, hartkloppingen en zelfs kan de ademhaling geremd worden, wat optreedt bij het flauwvallen.

Wat te doen tegen hyperventilatie?

oplossing

Wat kun je bij een aanval het beste doen?

  • Wanneer je een aanval hebt of voelt aankomen, probeer dan rustig te blijven ademen.
  • Hou je handen op je buik. 
  • Ontspan je nek en schouders.
  • Je kunt oefeningen doen, zoals herhaaldelijk door de knieën buigen.
  • Ga een eind te gaan wandelen of fietsen op het moment dat je een aanval voelt opkomen.
  • Ook afleiding kan helpen om de aanval tegen te houden. 
  • Probeer te achterhalen waarom bepaalde situaties spanningen oproepen en bespreek dit met een arts of een psycholoog. 

Het gebruik van een plastic zakje is af te raden, omdat je wel koolzuur terugademt, maar geen zuurstof!

Welk medicijn bij hyperventilatie?

medicijn

  • Medicijnen zijn niet nodig.
  • Indien de angstklachten te hevig zijn, kunnen hiertegen medicijnen worden voorgeschreven.

Wanneer contact opnemen?

contact

Het is verstandig om contact met een KNO-arts op te nemen als u overmatig last heeft van duizeligheidsklachten of balansklachten. De KNO-arts kan de oorzaak van uw klachten achtehalen en onderzoeken of er sprake is van hyperventilatie. Ook kan hij u verwijzen naar een oefentherapeut of logopedist voor behandeling van de duizeligheids- of hyperventilatieklachten.

Meer informatie

KLIK OP ONDERSTAANDE LINKS VOOR MEER INFORMATIE

Richtlijnen

NHG-richtlijn angst

Logopedie

Logopedie.nl

Deze informatie voor patiënten is met de grootste zorg samengesteld. Het betreft algemene informatie. Aan deze informatie kunnen geen rechten worden ontleend. © KNO Medisch Centrum / www.knomc.nl